Bệnh Beta Thalassemia: Nguyên nhân, Triệu chứng, Điều trị và Phòng ngừa
Nguyên nhân
Beta thalassemia là một bệnh di truyền do đột biến trong gen HBB trên nhiễm sắc thể số 11, làm giảm hoặc ngừng sản xuất chuỗi beta-globin của hemoglobin. Có hai dạng chính của bệnh beta thalassemia:
- Thalassemia beta thể nhẹ (thalassemia minor): Người mang gen bệnh nhưng thường không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ.
- Thalassemia beta thể trung bình (thalassemia intermedia): Thiếu máu từ trung bình đến nặng, cần truyền máu không thường xuyên.
- Thalassemia beta thể nặng (thalassemia major hoặc bệnh Cooley): Thiếu máu nghiêm trọng, cần truyền máu thường xuyên từ khi còn nhỏ.
Triệu chứng
Triệu chứng của beta thalassemia phụ thuộc vào mức độ thiếu hụt chuỗi beta-globin và có thể bao gồm:
- Thalassemia minor: Thường không có triệu chứng hoặc có thể gặp thiếu máu nhẹ.
- Thalassemia intermedia:
- Thiếu máu từ trung bình đến nặng.
- Mệt mỏi, yếu đuối.
- Vàng da và mắt.
- Gan và lách to.
- Biến dạng xương, đặc biệt là ở mặt và hộp sọ.
- Thalassemia major:
- Thiếu máu nghiêm trọng từ khi còn nhỏ.
- Mệt mỏi, khó thở, da nhợt nhạt.
- Chậm phát triển và dậy thì muộn.
- Vàng da, gan và lách to.
- Biến dạng xương mặt và hộp sọ.
- Tích tụ sắt trong các cơ quan nội tạng do truyền máu thường xuyên, dẫn đến các vấn đề như suy tim, tiểu đường và các bệnh về gan.
Điều trị
Điều trị beta thalassemia tập trung vào việc giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:
-
Truyền máu
- Truyền máu định kỳ: Duy trì mức hemoglobin bình thường và giảm triệu chứng thiếu máu.
- Biến chứng: Truyền máu thường xuyên có thể dẫn đến quá tải sắt trong cơ thể, gây tổn hại đến các cơ quan như gan, tim và tuyến nội tiết.
-
Thải sắt
- Điều trị thải sắt (chelation therapy) được sử dụng để loại bỏ sắt thừa tích tụ trong cơ thể do truyền máu thường xuyên.
- Các loại thuốc phổ biến bao gồm:
- Deferoxamine: Tiêm dưới da hoặc tĩnh mạch.
- Deferasirox và Deferiprone: Uống.
-
Cấy ghép tủy xương (ghép tế bào gốc tạo máu)
- Cấy ghép tủy xương: Phương pháp điều trị duy nhất có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh thalassemia, đặc biệt là ở trẻ nhỏ nếu được thực hiện sớm và người hiến tặng có tủy xương tương thích hoàn toàn.
-
Điều trị bằng gene (Gene therapy)
- Liệu pháp gene: Đang được nghiên cứu và phát triển nhằm sửa chữa hoặc thay thế các gene bị đột biến gây ra thalassemia. Mặc dù còn đang ở giai đoạn thử nghiệm, nhưng phương pháp này hứa hẹn mang lại giải pháp điều trị lâu dài cho bệnh nhân.
-
Hỗ trợ dinh dưỡng và chăm sóc tổng thể
- Dinh dưỡng: Đảm bảo bệnh nhân có chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là acid folic.
- Tránh các thực phẩm giàu sắt nếu không cần thiết, để hạn chế tình trạng quá tải sắt.
- Tiêm vắc-xin: Để bảo vệ bệnh nhân khỏi các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là viêm gan B, viêm phổi và các bệnh khác mà bệnh nhân có nguy cơ cao hơn do truyền máu và hệ miễn dịch yếu.
-
Điều trị biến chứng
- Điều trị các biến chứng như suy tim, tiểu đường, các vấn đề về gan và tuyến nội tiết cần được quản lý và điều trị kịp thời.
- Kiểm tra định kỳ: Theo dõi sức khỏe thường xuyên để phát hiện và điều trị sớm các biến chứng.
Phòng ngừa
-
Tư vấn di truyền
- Các cặp vợ chồng có nguy cơ cao nên gặp chuyên gia di truyền để được tư vấn trước khi quyết định mang thai.
-
Sàng lọc trước sinh
- Thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán trước sinh như chọc ối hoặc lấy mẫu gai nhau để kiểm tra DNA của thai nhi nếu cha mẹ có nguy cơ cao.
-
Giáo dục cộng đồng
- Nâng cao nhận thức về bệnh thalassemia và các biện pháp phòng ngừa trong cộng đồng để giảm tỷ lệ mắc bệnh.
-
Sàng lọc người mang gen bệnh
- Kiểm tra các cặp vợ chồng hoặc người có tiền sử gia đình mắc bệnh thalassemia để xác định nguy cơ và đưa ra các biện pháp phòng ngừa thích hợp.
Bệnh beta thalassemia là một rối loạn máu di truyền nghiêm trọng, nhưng với sự quản lý và điều trị đúng cách, người bệnh có thể sống khỏe mạnh và hạn chế các biến chứng
Liên hệ với chúng tôi khi bạn cần bất kỳ sự tư vấn nào liên quan đến sản phụ khoa
Tổng đài tư vấn 24/7
Hotline :+84359171900
FaceBook , Zalo , Viber , Line , Whatsapp....